Kuduz Aşısı Ne Zaman Yapılmalı?
Kuduz aşısı, kuduz virüsüne maruz kalma riski olan durumlarda veya şüpheli bir hayvanla temas sonrasında mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Temel olarak iki ana senaryoda uygulanır: - Maruziyet öncesi profilaksi: Yüksek risk grubundaki kişiler (örneğin veterinerler, hayvan bakıcıları, laboratuvar çalışanları) için önceden koruma amaçlı yapılır.
- Maruziyet sonrası profilaksi: Kuduz şüphesi olan bir hayvanın ısırması, tırmalaması veya salyasının açık yara/mukoza ile teması durumunda acilen başlanmalıdır. İdeal olarak, maruziyetten sonraki ilk 24-48 saat içinde aşılamaya başlanması hayati önem taşır.
Kuduz Aşısı Süreci ve Takvimi
Kuduz aşısı süreci, maruziyet öncesi veya sonrası duruma göre değişiklik gösterir. Aşı genellikle kas içine uygulanır ve standart bir takvim izlenir: - Maruziyet öncesi aşılama: Toplam 3 doz şeklinde uygulanır. İlk dozun ardından 7. gün ve 21. veya 28. günlerde tekrarlanır. Bu, risk altındaki kişilerde bağışıklık sağlamak içindir.
- Maruziyet sonrası aşılama: Toplam 4 veya 5 doz olarak planlanır. İlk doz maruziyet günü (0. gün) yapılır, ardından 3., 7., 14. günlerde tekrarlanır. Bazı durumlarda 28. günde ek bir doz önerilebilir. Aşılamaya ek olarak, kuduz immünoglobulini (RIG) de ilk dozla birlikte uygulanarak virüse karşı anında koruma sağlanır.
Önemli Notlar
- Kuduz, ölümcül bir hastalık olduğundan, şüpheli temas durumunda hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
- Aşı takvimi, kişinin bağışıklık durumuna ve maruziyetin ciddiyetine göre değişebilir; bu nedenle bir uzman tarafından belirlenmelidir.
- Hayvanın 10 gün gözlem altında tutulması gibi durumlar söz konusu olsa da, aşılamaya hemen başlanması önerilir, çünkü kuduz semptomları ortaya çıktığında tedavi imkansızdır.
|
